กุนซือโลกการเงิน ตอน เสือนอนกินในโลกการเงิน (๔) : โปรโมชั่น 'เราเข้าใจคุณ'

กุนซือโลกการเงิน ตอน เสือนอนกินในโลกการเงิน (๔) : โปรโมชั่น ‘เราเข้าใจคุณ’

    
          ผู้น้อย ‘มังกรในสระ’ มีความเห็นว่า ความสมดุลและความยั่งยืนในโลกการเงินจะเกิดมีขึ้นได้ต้องอาศัยความเอื้ออารีจาก ‘เสือนอนกิน’ เป็นสำคัญ กล่าวคือ ในเมื่อบรรดาบทบัญญัติแห่งกฎหมายทั้งหลายเอื้ออำนวยต่อการใช้เขี้ยวแลเล็บของเจ้าหนี้อย่างถึงขนาดแล้ว ก็ควรที่เสือนอนกินจะยอมลดความคมกล้าของเขี้ยวแลเล็บลงบ้างเพื่อให้มีผู้เลี้ยงดูอยู่สืบไป มิฉะนั้นผู้ให้อาหารก็จะพากันนอนพะงาบๆ กันหมด
          ตัวอย่างเช่น ในกรณีกู้ยืมเงินจากธนาคารเพื่อซื้อหรือปลูกสร้างที่อยู่อาศัย ธนาคารย่อมบังคับโดยปริยายให้ทำประกันชีวิตประหนึ่ง กล่าวคือ หากลูกหนี้เสียชีวิต ภาระการผ่อนชำระย่อมสิ้นสุดลง บริษัทประกันจะเป็นผู้ชำระหนี้ที่ค้างอยู่ให้กับธนาคารทั้งหมด และทำประกันอัคคีภัยอีกประการหนึ่ง กล่าวคือ หากหลักประกันหรือบ้านที่จำนองถูกเพลิงผลาญวอดวาย ลูกหนี้ย่อมหลุดพ้นจากหนี้ โดยบริษัทประกันจะทำหน้าที่ชำระค่าสินไหมทดแทนอันเท่ากับจำนวนหนี้ที่คงค้าง
          ก็ในเมื่อบริหารความเสี่ยงแทบจะทุกทางถึงเพียงนี้ ใยจะมีเหตุอันใดต้องหวาดหวั่นอีก ถึงได้กำหนดโทษสำหรับลูกหนี้ที่ผิดนัดชำระด้วยอัตราดอกเบี้ยร้อยละ ๑๕ ต่อปี ตรงกันข้ามหากลูกหนี้ชำระหนี้อย่างคงเส้นคงวาไม่เคยผิดนัดเลย แม้จะเผชิญความยากลำบากเพียงใด กลับไม่มีของขวัญหรือรางวัลใดๆ ในทางจิตวิทยาเรียกกรณีเช่นนี้ว่า มีแต่การเสริมแรงเชิงลบ หรือ การลงโทษเมื่อมีพฤติกรรมที่ไม่พึงปรารถนา แต่ทว่าไม่มีการเสริมแรงเชิงบวก หรือ การให้รางวัลเมื่อมีพฤติกรรมที่พึงปรารถนา มีเพียงคำปลอบใจจากเจ้าหน้าที่สินเชื่อของธนาคารที่มักจะกล่าวว่า ‘หากพี่ไม่ผิดนัด ข้อมูลเครดิตของพี่ก็จะดี ขอกู้ทำอะไรก็ผ่านหมด’ แล้วสำหรับผู้ที่ไม่ต้องเป็นหนี้อีกเล่า จะมีรางวัลใดๆ ตอบแทนหรือไม่

          ในตอนนี้ ผู้น้อยขออุปโลกน์ตนเองเป็นกุนซือการตลาดภาคธนาคารเพื่อจะเสนอมาตรการส่งเสริมการขาย หรือ โปรโมชั่นพิเศษให้บรรดาเสือนอนกินในโลกการเงินทั้งหลายได้พิจารณา
          เริ่มจากโปรโมชั่นที่ ๑ ได้แก่ สินเชื่อที่อยู่อาศัย ‘เราเข้าใจคุณ’ ฟังเพราะดีไหมขอรับ โปรโมชั่นนี้มีสาระสำคัญอยู่ตรงที่การกำหนดอัตราการผ่อนชำระรายเดือนตามความสะดวกของลูกค้า อีกทั้งยินยอมให้ปรับเปลี่ยนอัตราดังกล่าวได้ในยามขับคัน โดยไม่มีการคิดค่าธรรมเนียม และไม่ต้องรอให้ลูกค้าผิดนัดหรือประสบปัญหาทางการเงินเสียก่อนแล้วค่อยขอความเมตตาจากเรา สมมุติว่าในทำสัญญากู้ยืมเงินครั้งแรก กำหนดว่า จะต้องผ่อนชำระขั้นต่ำ ๑๐,๐๐๐ บาทต่อเดือน โดยพิจารณาจากรายได้ต่อเดือนของลูกค้า ซึ่งอาจอยู่ที่ ๒๕,๐๐๐ บาท ต่อมาลูกค้าจำต้องเปลี่ยนงานเพราะถูกเลิกจ้างหรือเพราะต้องการไปทำงานรับใช้ชาติโดยเป็นข้าราชการ ซึ่งมีอัตราเงินเดือนต่ำ เช่นได้รับเงินเดือนใหม่เพียง ๑๕,๐๐๐ บาท ดังนี้ ลูกค้าสามารถขอลดอัตราการผ่อนชำระรายเดือนได้ โดยนำหลักฐานสลิปเงินเดือนใหม่ที่ลดลงมาแสดงต่อเจ้าหน้าที่สินเชื่อ พร้อมระบุอัตราการผ่อนชำระที่สะดวกที่สุด และระบุงวดที่ให้มีผล เช่นงวดถัดไปเป็นต้น จากนั้น อัตราการผ่อนชำระก็จะลดลงตามที่ลูกค้าปรารถนา

          โปรโมชั่นเราเข้าใจคุณนี้มาจากประสบการณ์พื้นฐานของปุถุชนในโลกการเงินส่วนใหญ่ ซึ่งย่อมเผชิญสัจธรรมที่ว่า ความไม่แน่นอนคือความแน่นอน เดือนนี้รับเงินเดือนเท่านี้ หากเศรษฐกิจตกต่ำลงเมื่อไร เดือนหน้าอาจได้เงินเดือนไม่เท่าเก่า พนักงานธนาคารเองก็ย่อมทราบดี เพราะในยามเกิดวิกฤตการเงินในบ้านเมืองไทย ปัญหาเช่นนี้ย่อมเกิดขึ้นกับบุคลากรในภาคการเงินอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ หรือ แม้แต่ผู้ก่อตั้ง หรือ ผู้ถือหุ้นใหญ่ในธนาคารเองย่อมเคยประสบสถานการณ์เช่นนี้ ในอัตชีวประวัติก็มักจะเล่าถึงความลำบากของตนที่ต้องเผชิญในยามเศรษฐกิจฝืดเคือง หรือ ในยามที่เผชิญความเปลี่ยนแปลงอย่างคาดไม่ถึง จึงย่อมเข้าใจหัวอกคนเป็นหนี้ดี หากกำหนดอัตราการผ่อนชำระตายตัวโดยไม่คำนึงถึงความไม่แน่นอนใดๆเลย ดังนี้ ย่อมเป็นการฝืนธรรมเกินไป และเท่ากับเป็น ‘ข้ามคนล้ม’ ธรรมดาโบราณว่าไว้ ‘ไม้ล้มข้ามได้ คนล้มอย่าข้าม’ หากฝืนข้ามคนล้ม ไปัญหาหนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ หรือ NPL ย่อมจะตามมาเป็นทบทวี หากเรียกเก็บหนี้ประเภทนี้ไม่ได้ สุดท้ายก็จะเหลือแต่สินทรัพย์ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ หรือ NPA ขายได้แต่ต้องยอมขาดทุน อย่างนี้จักเป็นการดีหรือไม่ประการ ก็พึงพิจารณา
          โปรโมชั่นเราเข้าใจคุณนี้ ผู้น้อยได้พิสูจน์แล้วว่าได้ผลประเสริฐแท้ ทว่าขณะนี้ปรากฏแต่ในระดับบุคคลเท่านั้น เพราะยังไม่มีสถาบันการเงินใดใช้โปรโมชั่นนี้สักราย แต่ผลในระดับบุคคลนั้นย่อมอุปมาณไปถึงผลสำเร็จที่จะเกิดขึ้นในระดับภาคการเงิน หรือ โลกการเงินได้

          ตัวอย่างความสำเร็จของโปรโมชั่นนี้มาจากญาติผู้ใหญ่ของผู้น้อยเอง ท่านผู้นี้เป็นคนใจดี จึงมักมีผู้มาขอความช่วยเหลือทางการเงินเสมอ นโยบายในการปล่อยสินเชื่อของท่านคือ ให้อิสระแก่ลูกหนี้อย่างเต็มที่ จะจ่ายก็ได้ ไม่จ่ายก็ได้ จะให้ดอกเบี้ยหรือไม่ก็ไม่ว่าอะไร เคราะห์ดีที่ลูกหนี้ของท่านเป็นคนมีสัจจะไม่บิดพริ้ว ยามมีมากก็ใช้มาก มีน้อยก็ใช้น้อย เพราะท่านไม่กำหนดอัตราการผ่อนชำระขั้นต่ำ เพลาใดลูกหนี้เดือดร้อน หรือ ประสบเคราะห์หามยามร้าย เช่น เปลี่ยนงาน ถูกเลิกจ้าง ค้าขายขาดทุน ถูกโกง เป็นต้น ท่านก็พักชำระหนี้ให้โดยไม่ต้องร้องขอ มีเมื่อไรค่อยมาชำระ
          นโยบายเหล่านี้ช่วยให้ลูกหนี้ของท่านฟื้นฟูสถานะการเงินได้อย่างรวดเร็ว และสามารถชำระหนี้ได้ครบถ้วน พร้อมดอกเบี้ยที่น่าพอใจ โดยมากดอกเบี้ยมิได้เป็นเงิน แต่เป็นสิ่งของมีค่า หรือ โอกาสอันงามที่หยิบยื่นให้เจ้าหนี้ผู้ใจดี โอกาสงามอันหนึ่งที่เจ้าหนี้ผู้ประเสริฐผู้นี้ได้รับคือ สิทธิในการซื้อที่ดินแปลงสวยที่อำเภอหัวหินในราคาที่ไม่ทำให้ต้องตัดสินใจนาน ซึ่งลูกหนี้ได้เสนอต่อท่านเป็นกรณีพิเศษ

          ญาติผู้ใหญ่ท่านนี้สอนผู้น้อยว่า การอยู่ร่วมกันต้องพิจารณาถึงความสัมพันธ์ในระยะยาว วันนี้เราดี แต่เขาแย่ เราช่วยเขา วันหนึ่งเราแย่ แต่เขาดี เขาอาจช่วยเรา ฟังดังนั้นแล้ว ผู้น้อยจึงเปรียบเทียบกับความสัมพันธ์ระหว่างมหาชนในโลกการเงินกับสถาบันเสือนอนกินทั้งหลาย พลันเล็งเห็นถึงความวิปลาสคลาดเคลื่อนอยู่พอสมควร ทว่าความวิปลาสนั้นได้กลายเป็นปกติวิสัยไปแล้ว